အဂၤလိပ္စကားေျပာပိုေကာင္းေစရန္နည္းလမ္းမ်ား

ယေန႔ေခတ္မွာ လူတိုင္းကိုေမးလိုက္။ ဘာလုပ္ေနလဲ “အဂၤလိပ္ စပီကင္ တက္ေနတယ္” ဟူသည့္အေျဖကို ညံညံစီစီ ၾကားေနရသည္။ အဂၤလိပ္စာ၏အေရးႀကီးပံုကို လူတိုင္း သေဘာေပါက္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ တစ္ခ်ိန္ကလို ကၽြန္လုပ္ခ်င္သည့္သူမ်ားအတြက္ စာႏွင့္ စကားဟု ယိုးစြပ္သည့္ေခတ္မဟုတ္ေတာ့ၿပီ။

သူသူငွာငွာ အဂၤလိပ္စကားေျပာတတ္ခ်င္ ၾကသည္။ အဂၤလိပ္လို ဒြတ္ဒက္ရႊတ္ရွက္ ႏွင့္ေျပာေန သူတစ္ေယာက္ကို ျမင္ရၾကားရတိုင္း သူတို႔လိုေျပာတတ္ခ်င္စိတ္ေတြ တဖြားဖြားေပၚလာ တတ္ပါသည္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဟိုသင္တန္း ဒီသင္ တန္းေတြကိုေစ်းႀကီးေပးၿပီး တက္ၾက ျပန္သည္။ 

သင္တန္းေတြကလည္း သင္ေပးၾကပါသည္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္တစ္ကယ္ၿမိဳ႕ထဲမွာ တိုးရစ္တစ္ေယာက္က ကိုယ့္ကို အိမ္သာ ဘယ္ေနရာ မွာရွိသလဲလို႔ လာလည္းေမးေရာရင္ေတြတဒိန္းဒိန္းခုန္၊ ပါးစပ္က အာေစးထည့္ထားသလို ေျပာမထြက္၊ တိုးရစ္က တစ္လံုးခ်င္းအသံအက်ယ္ႀကီးထြက္ေျပာတာကိုလည္း
နားမလည္၊ အင္း- အဲ လုပ္ရင္း ကိုယ္ေျပာခ်င္တာက တစ္မ်ိဳး၊ တစ္ကယ္ညႊန္ျပလိုက္တာက တစ္ျခားန႔ဲ
ဧည့္သည္ လည္း ေရာက္ခ်င္ရာေရာက္။ ေနာက္ပိုင္း ေသြးေအးသြားသည့္အခ်ိန္ျပန္ စဥ္းစားလိုက္မွ
ငါ ဒီလို ေျပာလိုက္ရင္ရတာပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒီလိုေျပာဖို႔ သတိမရခဲ့ရတာလဲ ဟု မေၾကမခ်မ္း
ႏွင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပစ္တင္ရသည့္အျဖစ္မ်ိဳး ႀကံဳဖူးၾကမည္ ထင္ပါသည္။

မိမိတစ္ေယာက္တည္း မဟုတ္ပါ။ စာသင္သားအမ်ားစုျဖစ္ပါသည္။ အဂၤလိပ္စကားကို သြက္သြက္လက္လက္ႏွင့္ ကိုယ္ေျပာတာကို သူမ်ားနားလည္၊သူမ်ားေျပာတာကိုလည္း ကိုယ္ကနားလည္ ျဖစ္ခ်င္ပါက ေအာက္ပါနည္းလမ္းမ်ားက မိမိဆႏၵမ်ားကိုျဖည့္ဆည္း ေပးႏုိင္ပါလိမ့္မည္။

အဂၤလိပ္ဘာသာစကားကို ဘာေၾကာင့္တတ္ခ်င္ရတာလဲ

အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားေပးေနတဲ့ ဆရာတစ္ဦးအေနနဲ႔ ဒီေမးခြန္းကို သင္တန္းသား မ်ားစြာကို အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေမးခဲ့ဖူးပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ အင္မတန္ေယ်ဘုယ် က်တဲ့ အေျဖ ကိုပဲေပးတတ္ၾကပါတယ္။

”အဂၤလိပ္လိုေျပာတတ္ခ်င္လို႔”  ”I want to speak English.”

”အဂၤလိပ္စာတိုးတက္ခ်င္လို႔”    ”I want to improve my English.”

”အဂၤလိပ္စာက ႏိုင္ငံတကာသံုးဘာသာျဖစ္လို႔”  ”... because English is an international language.”

နည္းနည္းေလးတိုးတက္တဲ့ တပည့္ေတြကေတာ့ . . .

”အလုပ္အတြက္လိုအပ္လို႕”     ”I need it for my job.”

”ပညာေရးအတြက္ လိုအပ္လို႔”   ”I need it for my study.”

ဒီအေျဖေတြမွားသလားဆိုေတာ့ မမွားပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မျပည့္စံုပါဘူး။ အဂၤလိပ္စကားကို ေျပာ တတ္ခ်င္လို႕ ဆိုတဲ့သူကိုဘာလို႔ေျပာတတ္ခ်င္ရတာလဲ။ ဘယ္လိုေျပာခ်င္တာလဲ၊ ဘာအတြက္ ေျပာမွာလဲ၊ ဘယ္ေနရာမွာေျပာမွာလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ေျပာတတ္ခ်င္တာလဲ  . ..  စတဲ့ေမးခြန္းေတြ ဆက္ေမးလွ်င္ေတာ့ ေရေရရာရာမရွိဘဲ ဟိုလိုလိုဒီလိုလိုအေျဖေတြသာ ရတတ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဘာျဖစ္လို႔ အဂၤလိပ္စကားေၿပာခ်င္ရတာလဲဆိုတာကို မိမိကိုယ္မိမိသိေအာင္ ဦးစြာ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္အေပၚမူတည္ၿပီး ေလ့လာရမည့္နည္းစနစ္ကြဲျပားသြား ႏိုင္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားကိုေစ်းသြား၀ယ္မယ့္သူတစ္ေယာက္အတြက္ သင္ခန္းစာနဲ႔ ေက်ာင္းသြားတက္မယ့္
 ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားစြမ္းရည္ လိုအပ္ခ်က္ဘယ္လိုမွ မတူႏိုင္ပါဘူး။ ဒီလိုပဲ ၄င္းစြမ္းရည္ေတြတတ္ကၽြမ္းေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားရမည့္နည္းနာေတြလည္း ကြဲျပားမည္ဆိုတာ သိသာလွပါတယ္။

မိမိကိုယ္မိမိ ယံုၾကည္ရဲ၀ံ့ပါ။

စကားေျပာရျခင္း၏ အေျခခံအက်ဆံုးႏွင့္အဓိကအက်ဆံုး ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ “ဆက္သြယ္ျခင္း”  သတင္းေပးဖို႔/ယူဖို႔ အတြက္ျဖစ္သည္။ (communication purpose) မိမိအဂၤလိပ္လို ေျပာတတ္ေၾကာင္း ၾကြား၀ါဖို႔မဟုတ္၊ဂုဏ္ယူဖို႔ မဟုတ္။ (စာဖတ္သူအေနျဖင့္ ေခတၲရပ္၍ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ မွန္သည္ဟုယူဆပါက ဆက္ဖတ္ပါ။)

ကိုယ္ေျပာတာ၊ ေရးတာမွန္သမွ် အေကာင္းဆံုးျဖစ္ခ်င္လွ်င္ ရွိတ္စပီးယားထံမွာ သင္ယူပါ။

သင္ဟာ ရွိတ္စပီးယားမဟုတ္ပါ။ မတ္တြိန္းမဟုတ္ပါ။ ဂ်က္လန္ဒန္မဟုတ္ပါ။ ဂ်ိန္းေအာ္စတင္ မဟုတ္ပါ။

သင္သည္ သာမန္  အဂၤလိပ္စာေလ့လာသူတစ္ဦးသာျဖစ္သည္။ သူတို႔ကဲ့သို႔ အေျပာင္ေျမာက္ ဆံုးစကားေျပ သို႔မဟုတ္ အေျပာစကားမ်ိဳး ဖန္တီးရန္သင့္မွာ တာ၀န္မရွိပါ။

သင့္မွာ မွားႏႈိုင္ခြင့္ ရွိပါသည္။ မွားမွာကို မေၾကာက္ပါႏွင့္။ အမွားေတြ႕ဖူးမွ အမွန္ကိုသိပါမည္။
အမွားကို ေၾကာက္ေနပါက သင္ဘာမွ် ဖန္တီးဖို႔ သတၲိရွိမည္ မဟုတ္ပါ။ Guiora (1973) ဆိုတဲ့ပညာရွင္
ကေတာ့ ၄င္းျဖစ္စဥ္မ်ိဳးကို ego permeability မရွိျခင္းလို႔ေခၚပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ စကားသြက္သြက္ လက္လက္ ေျပာခ်င္ရင္ လူေရွ႕ သူေရွ႕မွာ ေျပာရဲဖို႔အားေမြးထားပါ။

(ခၽြင္းခ်က္။ ပင္ကိုယ္က ႏႈတ္နည္းသူ၊ အရွက္အေၾကာက္ႀကီးသူေတြအဖို႔ ကိုယ့္မိခင္ဘာသာ စကားနဲ႔ေတာင္ေျပာရဆိုရမွာခက္ေနၾကေတာ့ အဂၤလိပ္လိုဆိုလွ်င္ေတာ့ အင္မတန္၀န္ေလးစ ရာပင္။ ထိုသူမ်ားအတြက္ေတာ့ သီးျခားေရးပါမည္။)

မွန္ဖို႔အဓိကလား သြက္ဖို႔အဓိကလား (Accuracy vs Fluency)

တကၠသိုလ္က အဂၤလိပ္စာ ကထိကတစ္ေယာက္။ စာေရးလွ်င္တစ္လံုးမွမွား၊ စကားေျပာလွ်င္ ေတာ စာတစ္ေၾကာင္းေျပာဖို႔ မနည္းစဥ္းစားၿပီးထစ္ေငါ့ထစ္ေငါ့ေျပာရသည္။
(မယံုမရွိပါႏွင့္။ ကၽြန္ေတာ့္ ကိုယ္ေတြ႕ပါ)

သံ႐ံုးမွာလုပ္သည့္ ထမင္းခ်က္တစ္ေယာက္။ စာတစ္လံုးမွ မတတ္။ အဂၤလိပ္လိုေျပာလွ်င္ေတာ့ ေလွ်ာကနဲ။ တကၠသိုလ္ဆရာက ထမင္းခ်က္ ေျပာသမွ်သဒၵါနည္းလမ္းမက်ဟုထင္သည္။ တကယ္လည္းမွားေနသည္။ ဒါေပမယ့္ သူက မွားေပမယ့္ သြက္သည္။ သူ႔စကားကိုတစ္ဖက္ လူနားလည္သည္။ ဟိုဆရာကေတာ့ မမွား။ ဒါေပမယ့္ မသြက္။ ထစ္ေငါ့ေနေတာ့ သူေျပာသမွ်စကားကို ဆက္စပ္စဥ္းစားၿပီးနားလည္ဖို႔ တစ္ဖက္လူမွာ စိတ္မရွည္၊ နားမလည္။ ေနာက္ဆံုး ေတာ့ဆက္သြယ္ေရးမေအာင္ျမင္ (communication breakdown) ျဖစ္ရေတာ့တာေပါ့။

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

သြက္ဖို႔ အဓိကလား၊ မွန္ဖို႔ အဓိကလားဆိုတာ သင္ကိုယ္တိုင္ရဲ႕ အဂၤလိပ္ဘာသာကို အသံုးခ် ရမည့္ အေျခအေနအေပၚ မူတည္ၿပီးသာဆံုးျဖတ္ရေပမည္။

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

ကၽြန္ေတာ္၏အယူအဆအရဆိုလွ်င္ စကားေျပာရာမွာ သြက္ ဖို႔ကအရင္ျဖစ္သင့္ပါသည္ (fluency first)။  မွန္ဖို႔ကေနာက္မွ လိုက္သင့္ပါသည္(Accuracy later)။ စာေရးလွ်င္ေတာ့ မွန္ဖို႔ႏွင့္တိက်ဖို႔က အေရးအႀကီးဆံုးဟု ၀န္ခံပါသည္။
ဒီေနရာမွာ ေျပာခ်င္တာ တစ္ခုက သြက္သြက္လက္လက္ေျပာတတ္ျခင္းဆိုတာ ကိုယ့္ေနာက္က က်ားလိုက္သလိုစကားကို အသက္မ႐ွဴဘဲေျပာခ်င္းမဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ေျပာခ်င္တာကို သဒၵါနည္းအရ မွားေနေသာ္လည္းနားေထာင္သူ နားလည္ေအာင္ အထစ္အေငါ့မရွိ ေျပာတတ္ျခင္းကိုဆိုလိုပါတယ္။

အဂၤလိပ္စကားပဲေျပာေျပာ၊ ျမန္မာစကားပဲေျပာေျပာ၊ မိခင္ဘာသာစကားကိုေျပာသူမ်ား သဒၵါ နည္းမက်သည့္၀ါက်မ်ားကိုေျပာေနၾကသည္မွာအဆန္းမဟုတ္ပါ။
”I don’t want no money” ကဲ့သို႔ double negative မ်ားကို ေဟာလီး၀ုဒ္၏နာမည္ႀကီးသ႐ုပ္ေဆာင္မ်ား
ေျပာေနၾကပါ သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ”ဥကၠဌႀကီးအား မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားေပးပါရန္......”
ဆိုသည့္ စကားအမွားကို ေျပာလြန္း၍ ၾကည့္မရသည့္ ျမန္မာစာဌာနက ေန႔တိုင္း ျမန္မာစာ ျမန္မာစကား
ဆိုသည့္အစီအစဥ္ကို ႐ုပ္ျမင္သံၾကားတြင္ ထုတ္လႊင့္ေနရသည္မဟုတ္ပါေလာ။

ထို႔ေၾကာင့္ မိခင္ဘာသာစကားကို ေျပာသူမ်ားပင္ သဒၵါ အမွား ေျပာမိသည္ဆိုပါက ကၽြန္ေတာ္ တို႔လို ႏိုင္ငံျခားဘာသာအျဖစ္သင္ယူသူမ်ားအတြက္ အမွားဆိုတာ ေၾကာက္စရာတစ္ခု မျဖစ္သင့္ပါ။

ဒီလိုေျပာလို႔လည္း မွားခ်င္မွားပါေစ။ ကိုယ္ေျပာခ်င္တာအရမ္းကာေရာ ေလွ်ာက္ေျပာရလွ်င္ ၿပီးေရာလို႔ မတိုက္တြန္းပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္တိုက္တြန္းခ်င္တာက ေျပာရဲဖို႔ကပထမ၊ ေျပာရင္းနဲ႔မွားသြားတာကိုသိၿပီး ေနာက္တစ္ခါ ထပ္မမွားေတာ့ေအာင္ အမွန္ကို ေျပာတတ္ဖို႔ အဓိက (Broken English to Spoken English) ေဆာင္ပုဒ္ကုိ က်င့္သံုးေစခ်င္
ပါတယ္။ ေျပာပါ။ မွားလွ်င္ျပင္ပါ။

စကားေထာက္ (fillers) မ်ားသံုးပါ။

စကားလံုးတိုင္းကို ပီပီသသနဲ႔ ေရပက္မ၀င္ေျပာသည့္စကားကို သင္ ကြက္စိပ္ေဟာဆရာႏွင့္ ဇာတ္သဘင္ေတြမွာပဲၾကားႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
တကယ့္အေျပာစကားစစ္စစ္မွာေတာ့ ရပ္တဲ့ေန ရာရပ္၊ စကားထပ္သည့္ေနရာထပ္၊ အမွားျပန္ျပင္သည့္ေနရာျပင္ စသည္ျဖင့္ ေျပာၾကရတာပါ။ BBC World Service ကထုတ္တဲ့ Better Speaking ဆိုတဲ့စာအုပ္ကေလးထဲက ဥပမာတစ္ခု ကိုေလ့လာၾကည့္ပါ။

“This was my dream, all my life and ... er... you know.... to serve for the match, suddenly I have amatch point out of nowhere, you know.... I came here, nobody even talked about
me and now I’m holding this trophy. And it’s, it’s just.... this support today
is like ... er.... I mean....I was..... er... three times in the final but this, this is just unbelievable, this is too good... . ”

ဒါဟာ တကယ့္အျပင္မွာေျပာတဲ့အဂၤလိပ္စကားပါ။ သဒၵါမမွန္တဲ့၀ါက်၊ မျပည့္စံုတဲ့၀ါက်၊ ပါေပမယ့္ ဒီလိုပဲေျပာၾကတာပါ။ ခ်ေရးထားတ့ဲစာေၾကာင္းေတြကိုရြတ္ျပေနတာမဟုတ္ပါဘူး။
ေနာက္ၿပီး er တို႔ you know,  I mean တို႔ စတဲ့ fillers လို႔ေခၚတဲ့စကားလံုးေလးေတြနဲ႔ ေထာက္ ၿပီးေနာက္ေျပာမယ့္စကားအတြက္ စဥ္းစားခ်ိန္ယူသြားတာေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။

ဒါေၾကာင့္ စကားသြက္ဖို႔အတြက္ fillers ေတြကို သူ႔ေနရာႏွင့္သူ နည္းလမ္းတက်သံုးတတ္ရန္ ေလ့က်င့္ရပါမယ္။

စကားလံုးအသံုးအႏႈန္းကို သူ႔အတြဲႏွင့္သူေလ့လာပါ။

Learn a language in chunks ဆိုတဲ့ ဘာသာစကားေလ့လာမႈဆိုင္ရာ အဆိုအမိန္႔ေလးကို
သေဘာက်လို႔ထည့္ေရးလိုက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေတြနားေထာင္ေတာ့ “coming up
next...”, “thank you for watching...” စတဲ့စကားတြဲေလးေတြကို ၾကားဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။
နားေထာင္တာမ်ားလာေတာ့ နားလည္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုစကားလံုးတြဲေတြကို chunks ကိုေခၚပါတယ္။
၄င္းကဲ့သို႔စကားလံုးအတြဲေလးေတြကို ေလ့လာမွတ္သားထားပါက မိမိေျပာဆိုဖို႔လိုအပ္တဲ့အခါမွာ
စာလံုးတစ္လံုးခ်င္းစဥ္းစားစရာမလိုဘဲနဲ႔ အလြယ္တကူ အသံုးျပဳႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အမွားအယြင္းလည္းနည္းသြားတာေပါ့။

ေနာက္တစ္ခုက collocation လို႔ေခၚတဲ့ အတူတကြတြဲဖက္သံုးစြဲရတဲ့စကားလံုးေတြကိုလည္း မွတ္သား ထားရပါမယ္။
do your homework လို႔ပဲသံုးေလ့ရွိၿပီး make your homework လို႔မသံုးပါဘူး။ do နဲ႔
make က ျပဳလုပ္သည္။ အတူတူပဲလို႔ ျမန္မာလိုစဥ္းစားၿပီး အဂၤလိပ္လိုဘာသာျပန္လိုက္ရင္ မွားေပလိမ့္
မည္။

ေ၀ါဟာရအေရးအႀကီးဆံုး

Linguistic လို႔ေခၚတဲ့ သိပၸံပညာကို ကိုးကားၿပီးေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဘာသာစကား တစ္ခုဟာ အသံေတြနဲ႔ဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။ ၄င္းအသံေတြကို မွ အကၡရာ (character) မ်ားနဲ႔ ကိုယ္စားျပဳေဖာ္ျပၿပီး အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့ အသံအစုအဖြဲ႕တစ္ခု ကို ေ၀ါဟာရ ဟု ရည္ညႊန္းၾက ပါတယ္။

ဒီေတာ့ ဘာသာစကားကိုေလ့လာျခင္းဟာ အေျခခံအားျဖင့္ အသံေတြကိုမွတ္မိျခင္း ႏွင့္ ျပန္လည္အသံထြက္ျခင္း၊ တစ္နည္းမဟုတ္ ေ၀ါဟာရေတြကိုမွတ္မိျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္သီကံုး ဖြဲ႕ႏြဲ႕ျခင္း ဟုဆိုခ်င္ပါတယ္။ 

အပိုင္း-၁ တြင္ ဘာသာစကား ေျပာရျခင္း၏အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဆက္သြယ္မႈ ျပဳရန္ ဟု တင္ၿပခဲ့ပါသည္။ ၄င္းသည္ အေျခခံအခ်က္သာျဖစ္သည္ကို မေမ့သင့္ပါ။ ဘာသာစကား သံုး ရျခင္းတြင္ တျခားရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားစြာလည္း ရွိပါေသးသည္။

ဥပမာ - မၾကာေသးခင္ကမွ ရင္းႏွီးသြားၾကေသာ ေကာင္မေလးက ေကာင္ေလးကို “သူ႔မွာ စိတ္ပူရမယ့္သူရွိလို႔လား”  ဟု ေမးလိုက္ျခင္းသည္ ဘာကိုဆိုလိုေၾကာင္း ျမန္မာစကား ေျပာတတ္သူတိုင္း သိၾကမွာမလြဲပါ။ စကားပရိယာယ္ ဆိုသည့္အတိုင္း မိမိေျပာခ်င္တာကို ထိထိမိမိရွိဖို႔
စကားလံုးေရြးခ်ယ္မႈမွန္ကန္ရပါမည္။  ကိုယ္လိုရင္းကိုေျပာႏိုင္ဖို႔ ေ၀ါဟာရၾကြယ္၀ မႈရွိရပါမည္။  ေအာက္ပါ၀ါက်မ်ားမွာ အေျခခံဆိုလို ရင္း တူညီေသာ္လည္း ေျပာသူ၏ခံစားခ်က္ ကို ေဖာ္ျပႏိုင္မႈ ကြာျခားၾကပါသည္။

ဘာသာစကားေလ့လာျခင္းကို ႀကိဳက္သည္။

I like learning languages.

ဘာသာစကားေလ့လာဖုိ႔ စိတ္၀င္စားသည္။

I am interested in learning languages.

ဘာသာစကားေလ့လာျခင္းကို စိတ္အားထက္သန္သည္။

I am keen on learning languages.

ဘာသာစကားေလ့လာျခင္းကို ႐ူးသြပ္သည္။

I am crazy about learning languages.

ကိုယ့္မွာ ေ၀ါဟာရမၾကြယ္၀ပါက ကိုယ္ေျပာခ်င္သည့္အဓိပၸါယ္ေရာက္ဖို႔ မလြယ္ကူပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေ၀ါဟာရၾကြယ္၀ေနေစရန္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုျဖင့္စုေဆာင္းေလ့လာသင့္ပါသည္။

ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္မွာေျပာခ်င္တ့ဲ စကားလံုးရွာမရလွ်င္ေကာ ဘယ္လိုနည္းလမ္းေတြရွိပါသလဲ။

ကိုယ္ေျပာခ်င္တဲ့စကားလံုးကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုနည္းသံုးပါ။ (Paraphrasing)

ဆိုၾကပါဆို႔။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဗမာစကားေျပာရာမွာ  “ဆင္” ဆိုတဲ့စကားလံုးကိုသင္မသိလွ်င္ ေကာ၊  “အေကာင္အႀကီးႀကီးဗ်ာ၊ နားရြက္ႀကီးႀကီး၊ ႏွာေမာင္းရွည္ရွည္နဲ႔၊ အစြယ္လည္းရွိတယ္၊ သစ္ဆြဲရာမွသံုးတယ္“ လို႔ေျပာလိုက္ရင္ တစ္ဖက္သားနားမလည္ႏိုင္ဘူးလား။

ဒီေတာ့ သူက “ဆင္” လို႔ေခၚေၾကာင္း ကိုယ့္ကို မေျပာႏိုင္ဘူးလား။ ဒီဥပမာက လြယ္လြန္းလို႔
သတိမထားမိ ၾကတာပါ။ ထို႔အတူ အဂၤလိပ္စကားေျပာတဲ့အခါမွာ “elephant” ဆိုတဲ့စကားလံုးကို
မသိရင္ ေကာဒီနည္း လမ္းကိုအသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ “Er... what do you call that animal?
... It’s big and grey. It has big ears, long nose and long teeth, used for
pulling trees.” သဒၵါနည္းအရ မွန္ခ်င္မွ မွန္ေပမယ့္ တစ္ဖက္နားေထာင္သူက ကိုယ္ဘာကိုဆိုလိုလဲဆိုတာ
တန္းကနဲ သိသြား မွာမလြဲပါဘူး။ လက္ဟန္ေျခဟန္ကေလးပါပါရင္ေတာ့ ပိုအဆင္ေျပပါလိမ့္ မယ္။

ေနာက္တစ္မ်ိဳးေျပာင္းေျပာပါ (start the sentence again)

စကားေျပာေနရင္းနဲ႔ ကိုယ္က စကားလံုးတစ္လံုးကိုမသိလို႔ ရပ္လိုက္ရင္ နားေထာင္ေနတဲ့သူက လည္းရပ္လိုက္ပါလိမ့္မယ္။ စဥ္းစားခ်ိန္ရေအာင္ ဒီလိုလည္းလုပ္လို႔ရပါသည္။ “ကၽြန္ေတာ္ ဘာ ေျပာေနပါလိမ့္” ‘What was I saying?”. နားေထာင္ေနသူက ကိုယ့္ထက္ အဂၤလိပ္စာပိုတတ္ သူျဖစ္ေနပါက သူ႔ရဲ႕အကူအညီေတာင္းႏိုင္ပါတယ္။

“How can I say this?” ။ တစ္ဖက္လူက ျမန္မာလိုေရာ အဂၤလိပ္လိုပါတတ္ကၽြမ္းသူျဖစ္ပါက ဒီလို
ေမးႏိုင္ပါတယ္။ “How do you say x x x  in English?” တစ္ခါတစ္ရံ အဂၤလိပ္လို ေရးရာ၊ ေျပာရာမွာ ကိုယ္ေျပာခ်င္တဲ့၀ါက်က မွန္မမွန္ မေသခ်ာဘူးဆိုလွ်င္ ေနာက္တစ္မ်ိဳးေျပာင္းေျပာတာအေကာင္းဆံုးပါ။

အဂၤလိပ္၊ အေမရိကန္ ေလသံနဲ႔ေျပာမွာလား၊ ငါးပိသံနဲ႔ေျပာမွာလား၊

သင္ ကိုဖီအာနန္ အဂၤလိပ္စကားေျပာတာ၊ ဘန္ကီမြန္းအဂၤလိပ္စကားေျပာတာ ၾကားဖူး ပါသလား။ ၾကားဖူးလွ်င္ေတာ့ ညံ့လိုက္တဲ့လူေတြကြာ။ အဂၤလိပ္စကားေျပာတာ မပီကလာ ပီကလာနဲ႔ လို႔ ကဲ့ရဲ႕မိမွာအမွန္ပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ သူတို႔ေတြဟာ လူညံ့ေတြမဟုတ္႐ံုမက ကမၻာ့အေတာ္ဆံုးပုဂၢိဳလ္မ်ားထဲ အပါအ၀င္ပင္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဆိုလွ်င္ ဘာေတြလြဲေနလဲ။ လြဲ ေနတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခံယူထားသည့္ ဘာသာစကားဆိုင္ရာ သေဘာထားတစ္ခ်ိဳ႕ပင္ျဖစ္ပါသည္။

မ်ားေသာအားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အဂၤလိပ္စကားေျပာေလ့က်င့္ရာတြင္ တကယ့္ အဂၤလိပ္၊ အေမရိကန္လူမ်ိဳးတို႔ေျပာေသာေလသံအတိုင္း လုိက္၍ေျပာတတ္ခ်င္ၾကပါသည္။ ထိုအတိုင္း လည္း ေလ့က်င့္ၾကပါသည္။ သူတို႔အတိုင္းေျပာႏိုင္လွ်င္ေတာ့အေကာင္းဆံုးပါ။

ဗမာစကား ေျပာသူမ်ားအတြက္ အဂၤလိပ္စာရွိ အသံထြက္အမ်ားစုသည္ တုပေျပာဆိုရန္မခက္လွပါ။ ဒါေပမယ့္တူခ်င္သူမ်ားအတြက္ တမင္တကာ မတူတူေအာင္ လုပ္ႀကံေျပာဆိုပါက နားေထာင္ သူမ်ားအဖို႔ နားခါးလွသည္ကိုႀကံဳဖူးၾကပါလိမ့္မည္။  accent ဆိုုတာကိုအလြယ္ဆံုး ဥပမာျပရရင္  ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဗမာစကားကို ရခိုင္လူမ်ိဳးကေျပာတဲ့အခါရခိုင္သံ၀ဲ၀ဲနဲ႔ေျပာတယ္၊ ရွမ္းကလည္း ရွမ္းသံ၀ဲ၀ဲနဲ႔ေျပာတယ္၊ ကရင္ကလည္း ကရင္သံ၀ဲ၀ဲနဲ႔ေျပာတယ္။

သူတို႔ရဲ႕ စြဲၿမဲ ေနတဲ့ ေလယူေလသိမ္း ကို accent လို႔ေခၚလို႔ရႏိုင္မယ္ထင္ပါတယ္။ pronunciation
ကေတာ့ စာလံုးတစ္လံုးခ်င္းရဲ႕အသံထြက္မွန္ကန္မႈကို ရည္ညႊန္းပါတယ္။ accent ကလူမ်ိဳး၊ ဇာတိ ဂုဏ္ကို ျပဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မလို႔လဲ ကိုဖီအာနန္တို႔ ဘန္ကီမြန္းတို႔ အာဖရိကန္ေလသံ၊ ကိုရီးယားေလသံကို မစြန္႔လႊတ္ပဲ မိမိေလယူေလသိမ္းအတိုင္းေျပာၾကတာေပါ့။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရဲ႕ငါးပိသံက အာဖရိက ေျပာင္းဖူးသံ၊ ကိုရီးယား ကင္မ္ခ်ီ သံ ထက္ေတာ့ အမ်ားႀကီးသာပါ
တယ္။ ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားက အဂၤလိပ္၊ အေမရိကန္ေလသံနဲ႔ တူေအာင္ မေျပာႏုိင္ရင္လည္း ကိစၥမရွိပါ။ အခ်ိန္ျဖဳန္းမေနပါနဲ႔ ေတာ့။ ငါးပိသံနဲ႔ပဲ ဂုဏ္ယူစြာ အဂၤလိပ္စကားကို ေရေရ လည္လည္ ေျပာၾကပါစို႔။

အသံထြက္ကအေရးႀကီး

အထက္မွာ ေလယူေလသိမ္းအေၾကာင္းတင္ျပၿပီးပါၿပီ။ အသံထြက္ကေတာ့ဘာသာစကား တစ္ခုရဲ႕အေရးႀကီးတဲ့အစိတ္အပိုင္းပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အသံထြက္မွားလွ်င္ အဓိပၸါယ္ ေကာက္ယူမႈလြဲသြားတတ္လို႔ပါ။ သာမာန္စကားေျပာၾကရာမွာေတာ့ အသံထြက္မွားသြားလွ်င္
သိပ္ျပႆနာမရွိႏိုင္ေပမယ့္ အမွားမခံတဲ့ကိစၥေတြမွာ အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။

ဥပမာအားျဖင့္ ေအာက္ပါ ၀ါက်ေလးႏွစ္ခုကိုေလ့လာၾကည့္ပါ။

”ဒါကၽြန္ေတာ့္အတြက္ဒီေန႔အဖို႔ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ပဲ။ ”

စာသင္သားအမ်ားစုကေတာ့ last time ကို “လတ္စ္တိုင္းမ္” လို႔ထြက္ၾကေတာ့တာပဲ။ ဒီမွာတင္ မ်က္ႏွာပူစရာေတြျဖစ္ေတာ့မွာပဲ။ အသံထြက္အမွန္က “လားစ္တိုင္းမ္” ျဖစ္ရမွာ။ အေျပာခံရတဲ အဂၤလိပ္ႀကီး ျပဳံးစိစိနဲ႔အၾကည့္ခံရေတာ့မယ္။
ေျပာတဲ့သူက မိန္းကေလး၊ နားေထာင္တဲ့သူက ေယာက္်ားေလးဆိုရင္. . .ေတြးၾကည့္ေပေတာ့။

“This is my last time for today.” ကေန “This is my lust time for today.” ျဖစ္သြား ေရာခင္ဗ်ာ။

အသံထြက္ဘာေၾကာင့္မွားသလဲဆိုတာကိုေလ့လာၾကည့္ေတာ့ အမွားကိုလက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ၾက တာကတစ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ငယ္စဥ္ေက်ာင္းေနကတည္းက အလြယ္တကူ ထြက္ခဲ့ၾကတဲ့ အသံက ႀကီးလာတဲ့အထိစြဲသြားပါတယ္။ အဘိဓာန္မွာ အသံထြက္သေကၤတေတြကို ဖတ္တတ္တဲ့အခ်ိန္အထိ မိမိကိုယ္ကိုယ္ မွန္ေနတုန္းပါပဲ။ သူမ်ားအသံထြက္အမွန္ကိုၾကားရ ရင္လည္း သူ႔အသံထြက္က မွားေနတယ္လို႔ စိတ္ကထင္တယ္။

တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ ျငင္းၾက၊ ခုန္ၾက၊ မခံခ်င္လို႔ အဘိဓါန္လွန္ၾကည့္မွ ကိုယ္မွားမွန္းသိတာ
မနည္းပါဘူး။ ေအာက္ပါစကားလံုးမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ေပးထားတဲ့အတိုင္း အသံထြက္ေနရင္ေတာ့ အဘိဓါန္
လွန္ၾကည့္ပါေတာ့လို႔တိုက္ တြန္းပါရေစ။ ျမန္မာအမ်ားစုထြက္တတ္တဲ့အသံေတြပါပဲ။ အဂၤလိပ္ ေတြနားလည္မွာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။

Vinyl (ဗင္ႏိုင္းလ္)      quay (ေကြး)             elite (အီလိုက္)                   war (၀ါး)

အားလံုးကိုေလးစားလ်က္

ဇာနည္(My Way)
Myanmar Network
---------------------------------------
ရည္ညႊန္း။ ယခု post ပါ အတြးအေခၚအမ်ားစုမွာ BBC World Service ကထုတ္တဲ့ Better Speaking ဆိုတဲ့စာအုပ္ကေလးကို အေျခခံထားပါတယ္။